معرفى كامل شهر سنگان

سنگان( که در قدیم معربش سنجان بوده و پرجمعیت ترین شهر از شهرستان خواف می باشد ) یکی از شهرهای استان خراسان رضوی با جمعیت تقریبا ۱۸ هزار نفر است و دارای بزرگترین معدن سنگ اهن خاورمیانه می‌باشد .                                                

این شهر تاریخی که زمانی مسکن اصلی پارسیان هند بود در کشاکش دهر وفراز ونشیب های فراوانی به خود دیده  وحملات یاغیان وطمع ورزان زیادی را تحمل کرده است . هرحاکم می چشم به خواف داشت ابتدا به فکرتصرف سنگان بر می آمد وتاسنگان را تصرف نمی کرد در بقیه نواحی موفق نمی شد .                                                

سنگان اگر چه قبل از اسلام اهمیت داشته ولی حداقل از آغاز اسلام تا قرن نهم هجری از شهرهای معتبر بحساب آمده وجغرافی دانان ومورخان از آن به عنوان یکی از شهرهای پنجگانه ولایت خواف یا شهرهای معروف نیشابور نام برده اند . از جمله استخری .ابن حوقل .یاقوت حموی وجغرافی دانان قرن چهارم آنرا از شهرهای نیشابور دانسته اند .  اگرچه از قرن دهم سنگان سیرنزولی داشته ولی در همه حال بواسطه ی مرکزیت وواقع شدن در مسیرهرات  به خواف .سلامه .زوزن وخرگرد مورد هجوم مان قرار گرفته که اثرات زیان بار و عقب ماندگی های مادی ومعنوی را سبب شده است به طوری که در صدر اسلام لشکر اسلام به فرماندهی عبدالله ابن عامر برای حمله به هرات به سنگان آمده وزردتشتیان متعصب با آن مقابله نمودند. (آرامگاه خواجه انجیر و حضرت سلطان شکربار ) مربوط به همین واقعه است که پارسیان سنگانی اسلام رانپذیرفتند و جزیه هم ندادند ومبارزه نکردند بلکه سربه بیابان گذاشته وبعد از طی طریق از جزیره هرمز کنونی در خلیج فارس به ایالت گجرات هندوستان رهسپار شدند ودر آنجا روستایی بنا نمودند بنام  سنگان و پارسیان هند از تبار همین سنگانی های امروزند .                                                  

این شهر آثار باستانی زیادی دارد که از جمله می توان به مسجد گنبد، مسجد جامع قدیم سنگان و آسبادهای آن اشاره کرد. مسجد جامع سنگان شامل یک ورودی، دو ایوان شرقی و غربی، کفش کن و گنبدخانه است. و در نزدیکی مسجد گنبد شهر سنگان قرار گرفته است. در این مسجد نیز مانند دیگر مساجد خوارزمشاهی موجود در خراسان از تزیینات زیبای آجرکاری و کاشی های فیروزه ای بهره گرفته شده است که با طرح های متنوع قابل مشاهده می باشد. مسجد جامع سنگان خواف مربوط به دوره خوارزمشاهی است و در  شهر سنگان پائین خواف ، کوچه جلالی ها واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۰ مهر ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.  

سنگان دارای چهار قلعه می‌باشد که دو تای آن تخریب شده‌است. شهر سنگان با پیشينه تاریخی طولانی در شرق ایران می‌باشد وجه تسمیه آن بدلیل مزار شاه سنجان است که با گذشت زمان به سنگان تغییر یافت . آب و هوای گرم و خشک با تابستانهای گرم و سوزان ونوازش بادهای صد و بیست روزه سیستان مردمانی سخت روی و مخلص را در دل خود پرورانده است                                                

. ضمناً لباس محلی مردم سنگان سفید با عمامه سفید می باشد .                                                 مساحت شهر سنگان ۳۱۵ کیلومتر مربع می باشد و  ۱۲۳ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد  و ارتفاع متوسط منطقه ۱۷۰۰ متر از سطح دریا می باشد ، این شهر از شمال به تایباد، از جنوب به شهرستان قائنات و بخش جلگه زوزن از شرق به کشور افغانستان و از غرب به شهرستان خواف منتهی می گردد.وضعيت طبيعي آن جلگه اي ميباشد .                                                

از مهمترین خیابان های شهر سنگان می توان به خیابان‌های خاتم الانبیا (ص)  ، امام خمینی (ره) ، مولانا ، اندیشه ، میر قوام الدین و خیابان معدن اشاره کرد.                                                

مزارهای شهر سنگان : مزار دو برادر پیر دهقان، مزار ،حضرت سلطان شكربار(ميرعلي پرنده)، مزار شیخ یعقوب ، مزار پیر عسکری ، مزار خواجه محمد چهار طاق ، مزار میر قوام الدین ، مزار خواجه روشنایی که در نزد مردم از احترام بالایی برخوردار می باشند .                                                

محصولات کشاورزی گندم، جو، پسته، زیره سبز، سیر، پیاز، تولید و تکثیر نهال کاج، سوغات شهر آبنبات مخصوص - پسته زعفران و .می باشند.                                                

صنایع دستی سنگان : نمد بافی(نمد مالی) : که از دیر باز در اندازه مختلف رواج داشته و تمام مواد اولیه آن حاصل دسترنج صاحبان این حرفه است و هم اکنون بیش از ۱۰ کارگاه سنتی و صنعتی در سنگان واقع در خیابان مولانا وجود دارد تنور سازی: که به همت استاد تنور شیرمحمد بهشتی در جریان است .                                                  

مناطق تفریحی و دیدنی شهر سنگان :  دره سرسبز دردوی - کلاته شیخ-دو كوهه-كلاته كلان-باغك- کیسه نان-سملکی- جین آباد و خوشابه -مرغزار-و . 

سـنـگـان وب